Aan de voet van Mount Elgon in Oost Oeganda ligt de stad Mbale. Eén van de grotere steden in Oeganda. Het is een plek met veel bedrijvigheid en een verstrekkende regiofunctie. BISS heeft in de afgelopen jaren een aantal bakkerijtjes gestart in de regio Mbale. Eén daarvan is van Jaliya. Je rijdt zo’n 5 minuten de stad uit op de hoofdweg richting Tororo, vervolgens sla je af op een onverharde weg die omhoog loopt, verder de berg op. Het is slechts tien minuten rijden, maar bij de bakkerij aangekomen voel je een ander klimaat. Er gaat zelden een bezoek voorbij aan Jaliya haar bakkerij, zonder dat het regent.

Jaliya is een hardwerkende moeder van 8 kinderen. Twee daarvan zijn een tweeling van 9. Eén van de twee werd geboren met een waterhoofd. Haar lichaam groeit niet of nauwelijks meer en ze is erg tenger. Dat neemt niet weg dat het een vrolijk meisje is. Ze praat met moeite een paar woordjes maar haar familie kan wel begrijpen wat ze zegt. Als ik kom, zegt ze ‘visitor’ in de lokale taal Lugisu. Ze spreekt ook met moeite ‘Lukas’ uit en maakt altijd met haar lippen een ‘pappap’-geluidje als ze me ziet. We zaten ooit eens te geinen naar elkaar ‘pappap’, zoals je dat als ‘gekke oom’ in Nederland doet bij kleine kinderen. Nu is dat zo’n soort van m’n naam geworden. Als Jaliya vraagt, wie is dat? Dan is het antwoord “Pappap”.

Als je aankomt bij het bakkerijtje van Jaliya zie je een vrij groot huis in aanbouw. Toen Jaliya zich in 2018 bij BISS voegde waren enkel de muren neergezet. Maar sinds september dit jaar zit het dak er op, een mijlpijl tijdens de bouw van een huis in Uganda! Aan de zijkant van het huis bevindt zich de ruimte waar straks de bakkerij wordt gemaakt zodra de vloer gelegd is en er een deur in zit. Of de muur dan gelijk wordt afgewerkt, hangt af van hoeveel geld er op dat moment is.

De familie woont op dit moment wat ze in Oegande de ‘Boys quarters’ noemen. Kleine kamertjes achter het huis dienen als ‘tijdelijke’ woonruimte, maar het kan dus best jaren duren. Jaliya heeft wel een man, maar zij is de broodwinner.

In juni 2018 startte Jaliya met BISS fase-1, met de frituurproducten. Binnen twaalf maanden betaalde ze de €450 lening die ze daarvoor ontving af. Ze had ambitie om naar Fase-2 te gaan, bakken met oven producten. In augustus dit jaar trainden we haar, samen met één van haar zoons, de business van BISS Fase-2, het maken van cakejes, koekjes, bolletjes, kleine zoete broodjes, bruilofts- en verjaardagstaarten.